Знойдзены невядомы верш Кастуся Каліноўскага

— Калі я ўжо працаваў у Польшчы, я вырашыў пачаць з гістарыяграфіі і звярнуцца да спадчыны польскага гісторыка Генрыка Масціцкага. Я ведаў, што ён беларус паводле паходжання, і што ён вялікі аматар і даследчык лёсаў тых маладых людзей, якія разам з Каліноўскім стварылі першы ўрад — Ігнат Здановіч, Фэлікс Ражанскі і іншыя паплечнікі Каліноўскага. У Масціцкага былі публікацыі пра гэта.

І вось я напаў на артыкул Масціцкага, які да мяне, відаць, ніхто не чытаў. Гэта артыкул 1939 году. Там, дзе я яго знайшоў, не было выходных дадзеных газэты і дакладнай даты, напрыклад, месяца, а быў толькі год — 1939-ты. Гэта была стужка, фотакопія, катушка такая, і было даволі цяжка чытаць. І вось там я знайшоў гэты верш.

Масціцкі прыводзіць у сваёй невялікай публікацыі (на чвэрць газэтнай старонкі) фрагмэнт гэтага верша і піша, што ён быў створаны ў сувязі з пачаткам 22 студзеня 1863 году ўзброенага паўстаньня і быў надрукаваны друкарскім спосабам.

Я ўпэўнены, калі мы будзем шукаць заканчэнне гэтага верша, які, я думаю, складаўся не менш чым з трох-чатырох строфаў, то рукапіс яго будзе ў паперах Генрыка Масціцкага. Яны захаваліся, да іх ёсць доступ. Толькі вось хвароба і абставіны жыцьця не дазволілі мне давесьці гэтую справу да канца.

— Ведаеце, гэта звычайная для даследчыка справа. Я марыў дабрацца да асабістых папераў Масціцкага, каб знайсці ўвесь верш і апублікаваць яго цалкам, але лёс так і не дазволіў мне гэтага зрабіць.